මේ වන විට 2022 සිට වසර තුනක් ගෙවී, විශාල පිරිසක් දෙපාර්ශවයටම අහිමි වී ඇති රුසියානු හා යුක්රේන යුද්ධය අවසන් කරන ලෙස ඇමරිකානු ධවල මන්දිරයේ දී ට්‍රම්ප් හා යුක්රේන ජනාධිපතිවරයා අතර ඊයේ පැවති රැස්වීමකින් පසුව ට්‍රම්ප් විසින් ඉල්ලා ඇතැයි විදේශ මාධ්‍ය වාර්තා කර සිටි.ඒ අනුව ගැටුම අවසන් කිරීම සඳහා “ගිවිසුමකට” එළඹෙන ලෙස ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් යුක්රේන ජනාධිපති වරයා ගෙන් ඉල්ලා සිට ඇත. යුක්රේන ජනාධිපතිවරයා සිකුරාදා එක්සත් ජනපදයට ගියේ රුසියාවට පහර දීමට කිලෝමීටර් 2000ක් දුරට විදිය හැකි ටොමාහෝක්(TOMAHAWK) කෲස් මිසයිල හා බරකුඩා(BARRACUDA) මිසයිල ලබා ගැනීමේ අපේක්ෂාවෙන් වුවත් ට්‍රම්ප් එය ප්රතික්ෂේප කර ඇති බව වාර්තා වේ.
මිට පෙර පැවති අවස්ථා වලට වඩා මෙවර 2025 ඔක්තෝබර් 17 වන දින එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් හා යුක්රේන ජනාධිපති වොලොඩිමියර් සෙලෙන්ස්කි අතර සාකච්චාව ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් “සිත්ගන්නාසුළු සහ සුහද” ලෙස පැවැති හමුවක් හා රැස්වීමක් ලෙස හඳුන්වන ලදී. ධවල මන්දිරයේදී යුක්රේන ජනාධිපතිවරයා සමඟ පැවති හමුවකින් පසු, Truth Social (නව කවුළුව) හි ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද පණිවිඩයකට අනුව, යුද්ධය අවසන් කිරීම සඳහා “සාම ගිවිසුමක් සොයා ගැනීමට” “කාලය” පැමිණ ඇති බව ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා විසින් වොලොඩිමියර් සෙලෙන්ස්කිට පැවසූ බවත් ජනාධිපති පුටින්ටත් තමා එය දැඩි ලෙස යෝජනා කළ බවද හෙළි කර සිටියේය. එසේම ඝාතන නතර කර ස්ථිර සාම ගිවිසුමක් සොයා ගැනීමට කාලය පැමිණ ඇති බව පුටින්ට පැවසූ බවත්, යුද්ධයට සම්බන්ධ පාර්ශවයන් දෙක “ඔවුන් සිටින තැන සිට මෙම යුද්ධය නතර කිරීමට ගිවිස ගත යුතු බවට අවධාරණය කල බව ද ට්‍රම්ප් මාධ්‍ය වෙත පවසා සිටියේය.
තම රටේ ආරක්ෂක කටයුතු ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ටොමාහෝක් කෲස් හා බරකුඩා මිසයිල සපයා දෙන ලෙස ඉල්ලා ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයාට ඒත්තු ගැන්වීමේ අරමුණින් යුක්රේන ජනාධිපතිවරයා සිකුරාදා (17) ධවල මන්දිරයට ගියේය. ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ඉරිදා මෙම හැකියාව මතු කළ නමුත් අවසානයේ 16 බ්‍රහස්පතින්දා ප්‍රකාශ කළේ එක්සත් ජනපදයට තමන්ගේම තොග “ක්ෂය” කළ නොහැකි බවට පැවසූ බවත්ය. යුක්රේන අර්බුධය සම්බන්ධයෙන් ට්‍රම්ප් හා පුටීන් අතර සිදු වූ දීර්ඝ දුරකථන සාකච්ඡාවකින් පසුව ඔවුන් තවත් සති දෙකකින් හංගේරියාවේ බුඩාපෙස්ට් හි හමුවීමට නියමිතව ඇත. මෙම හමුවීම යුරෝපා සංගමයට අයත් රටක් වන හංගේරියාව හි සිදු වීම යුරෝපා සංගමය තම කනස්සල්ල පල කර තිබිණි.
“ඔවුන්ට ඒවා අවශ්‍ය නොවනු ඇතැයි මම බලාපොරොත්තු වෙනවා. ටොමාහෝක්ස් දිගු දුර මිසයිල ගැන සිතීමෙන් තොරව අපට යුද්ධය අවසන් කළ හැකි යැයි මම බලාපොරොත්තු වෙනවා,” යයි ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් සිකුරාදා වොලොඩිමියර් සෙලෙන්ස්කි සමඟ ඔහුගේ රැස්වීම ආරම්භයේදී සිටම මාධ්‍ය වෙත නැවත පවසා සිටියේ යුක්රේන ජනාධිපතිවරයාගේ බලාපොරොත්තු සුන් කරමිනි. එසේම යුක්රේන ජනාධිපතිවරයා ද්‍රෝන දහස් ගණනක් සඳහා ඉල්ලීමද ට්‍රම්ප් ජනාධිපති විසින් ප්රතික්ෂේප කර ඇති බව බටහිර මාධ්‍ය වාර්තා කර සිටි.
“අපි දිගු දුර මිසයිල ගැනත් සාකච්ඡා කළා, ඒ ගැන ප්‍රකාශයක් කරන්න මට අවශ්‍ය නැහැ. අපි අවි පිළිබඳව සාකච්ඡා නොකිරීමට තීරණය කළේ එක්සත් ජනපදයට තවත් කිසිදු අයුරකින් යුධ උත්සන්න වීමක් අවශ්‍ය නැති නිසා,” යයි යුක්රේන ජනාධිපතිවරයා ද ධවල මන්දිර රැස්වීමෙන් පසු පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී පැවසීය.
කෙසේ වෙතත් රුසියාව donetsk කලාපයේ තව දුරටත් යුධ මෙහෙයුම් උත්සන්න කරමින් සිටින අතර විදේශ මාධ්‍ය වාර්තා කරනුයේ යුක්රේනයෙන් 20%ක භුමිය තවමත් රුසියාව සතු වී ඇති බවත් සාම ගිවිසුමකට පෙර අල්ලා ගත් ප්‍රදේශ වල හා අවට බලය තහවුරු කර ගැනීමට රුසියාව උත්සහ කරමින් සිටින බවය. මේ අතර ව්ලැඩිමීර් පුටීන් ගේ ආර්ථික හා ජාත්‍යන්තර සම්බන්දතා පිලිබඳ සමීප රාජතාන්ත්‍රිකයෙකු කිරිල් ඩිමිත්‍රීව් විසින් ඇමරිකාව හා රුසියාව අතර සාමය හා හොඳ හිත පවත්වාගෙන යාම අරමුණු කර ගැනීම වස් ඇලස්කාව හා රුසියාව අතර Béring සමුද්‍ර සංධිය හරහා බිම්ගෙයක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා එලන් මස්ක් ගේ boring සමාගමට ආරාධනා කරනු ලැබූ අතර මෙම යෝජනාව ට්‍රම්ප් විසින්ද අනුමත කර සිටියේ එය බුද්ධිමත් යෝජනාවක් ලෙස අවධාරණය කරමිනි.
බෝරිං සමාගම යනු ටෙස්ලා සහ space X අධිපති එලන් මස්ක් ගේ තවත් ව්‍යාපාරයක් වන අතර එය උමං මාර්ග සමඟ නාගරික ප්‍රවාහනයේ විප්ලවීය වෙනසක් කිරීමට අදහස් කරයි. රුසියාවේ ස්වෛරී සංචිත ධන අරමුදලේ ප්‍රධානියා වන කිරිල් ඩිමිත්‍රීව්, ආධාරක රූප සටහන් සමඟ “එකමුතුවේ සංකේතයක්” ලෙස මෙම යටිතල පහසුකම් ගොඩනැගීමට එලොන් මස්ක්ට පැහැදිලිවම ආරාධනා කළේය. කිලෝමීටර් 100 ක් පමණ විහිදෙන එවැනි උමගක පිරිවැය ඩොලර් බිලියන 8 ක් ලෙස ඔහු ඇස්තමේන්තු කළේය.
ක්‍රෙම්ලිනයට හිතකර ටැබ්ලොයිඩ් පුවත් පතක් වන කොම්සොමොල්ස්කායා ප්‍රව්ඩා පෙන්වා දුන් පරිදි, මෙවැනි මුලපිරීම් අලුත් දෙයක් නොවේ.
“මහාද්වීප දෙක අතර දුම්රිය සම්බන්ධතාවයක් පිළිබඳ අදහස 1890 දී සිටම ඇමරිකානු කොලරාඩෝ ප්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාරවරයා ඇමරිකාව සහ “යුරේසියාව” සම්බන්ධ කිරීම සඳහා ව්‍යාපෘති කිහිපයක් යෝජනා කර ඇති නමුත් මොස්කව් සහ වොෂින්ටනය අතර ඇති වූ අරමුදල් හිඟකම සහ දේශපාලන ආතතීන් නිසා ඔහුගේ අදහස ක්‍රියාත්මක කිරීම දුෂ්කර විය. ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් යටතේ ධවල මන්දිරය සහ ක්‍රෙම්ලිනය අතර සබඳතා කෙතරම් උණුසුම් වේදැයි ඔහු දැන සිටියේ නැත” යයි සතිපතා පුවත්පත තව දුරටත් පෙන්වා දෙයි.
මේ අතර ඔක්තෝම්බර් 16 වැනිදා රුසියානු ජනාධිපති පුටින් මාධ්‍ය වෙත පවසා සිටියේ බටහිර සම්බාධක මැද වුවත් රුසියාව තවමත් ලෝක වෙළඳ පල තුල 10%ක තෙල් සපයන්නා ලෙස රැඳී සිටින බවත්ය. රුසියාවේ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගවලින් එකක් වනුයේ ඛණිජ තෙල් අපනයනය වන අතර 2022 දී යුක්රේනයේ යුද්ධය ආරම්භ වූ දා සිට බටහිර සම්බාධක රාශියකට ගොදුරු වී ඇත. මෙම සීමාවන් නොතකා, මොස්කව් පාලනය එහි “භූත බලඇණිය”, හිමිකාරිත්වය, රක්ෂණය සහ ධජය සහිත පාරාන්ධ නැව් වලට ස්තූතිවන්ත වෙමින් චීනය සහ ඉන්දියාව ඇතුළු එහි ගනුදෙනුකරුවන්ට එහි තෙල් නිෂ්පාදනය අපනයනය කිරීම දිගටම කරගෙන යයි.
ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් පසුගිය මාසවලදී රුසියානු තෙල් මිලදී ගන්නා ප්‍රධාන ගැනුම්කරුවන් මත පීඩනය වැඩි කර ඇත. තම රටට එරෙහිව දඬුවම් තීරුබදු පැනවීමෙන් පසු ඉන්දියාව රුසියානු තෙල් මිලදී ගැනීම නවත්වන බවට ඉන්දීය අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝදි තමාට පොරොන්දු වූ බව ඔහු බදාදා ප්‍රකාශ කළේය. මෙම තොරතුරු නවදිල්ලිය විසින් තහවුරු කර හෝ ප්රතික්ෂේප කර නොමැත. කෙසේ වෙතත් චීනය, 16 බ්‍රහස්පතින්දා රුසියානු තෙල් මිලදී ගැනීම “නීත්‍යානුකූල” බවත් ඔවුන් ඒවා දිගටම මිලදී ගනු ලබන බවටත් සහතික කළේය.
